Wat is oedeemtherapie?
Oedeemtherapie is erop gericht lymf en veneus oedeem te verminderen of te stabiliseren. Oedeem is een abnormale ophoping van eiwitten en vocht in het lichaamsweefsel. Dit is een gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht. Oedeem kan aangeboren zijn of het gevolg zijn van een andere aandoening . Bijvoorbeeld na verwijdering van lymfklieren, bestraling of een ontsteking. Oedeem uit zich in toename van omvang van het lichaamsdeel, een gevoel van spanning of stuwing van de huid en een zwaar gevoel.
Enkele veel voorkomende vormen van oedeem zijn:
- lymfoedeem (na verwijderen van lymfklieren of als complicatie bij bestraling)
- veneus oedeem (a.g.v. van trombose of operatie van bloedvaten).
- traumatisch oedeem (na een ongeval of bijvoorbeeld verzwikken van de enkel).
- primair lymfoedeem ( aangeboren aandoening, waarbij het lymfestelsel onvoldoende is aangelegd of niet goed functioneert).
- secundair lymfoedeem (beschadiging van lymfevaten a.g.v. bijvoorbeeld een operatie).
- lipoedeem (ongelijke vetverdeling over het lichaam).
Het lymfestelsel
Naast het bloedvatenstelsel heeft het lichaam een ander vaatstelsel: het lymfestelsel. Zoals er bloed door de bloedvaten stroomt, stroomt er lymfe door het lymfestelsel. Terwijl de bloedvaten bloed aanvoeren naar en afvoeren van de organen, is het lymfestelsel alleen een afvoerend systeem. Het begin als het ware “blind” in de weefsels en de grote lymfvaten bevatten kleine spiertjes die kunnen samentrekken. Op het kruispunt van grote lymfevaten bevinden zich lymfeknopen. De lymfeknopen liggen dicht bij de organen, en worden ook wel klieren genoemd. In de hals, de oksels en de liezen en buikholte bevinden zich grote concentraties van lymfklieren. De klieren filteren het vocht en halen er lichaamsvreemde stoffen uit.
Wat doet een oedeemtherapeut?
Oedeemfysiotherapie maakt gebruik van verschillende behandelvormen. De oedeemfysiotherapeut zal gebruikmaken van manuele lymfdrainage, oefentherapie, ademhalingsoefeningen, zwachtelen en adviezen en leefregels.
Specifieke vaardigheden en verrichtingen door de oedeemtherapeut
Manuele lymfdrainage
Manuele lymfedrainage is een specifieke zachte massagetechniek die gericht is op verhoging van de transportcapaciteit van het lymfestelsel. Door gebruik te maken van bepaalde handgrepen kan het vocht verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog in tact is zodat het daar vandaan in de circulatie/bloedsomloop kan worden opgenomen.
Compressietherapie
Door middel van het aanleggen van bandages of zwachtels wordt van buiten af een continue druk aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. De bandages worden aangelegd als er nog geen stabiele situatie in de waterhuishouding is bereikt. Wanneer de omvang van de arm of het been stabiel is, kan een therapeutische elastische steunkous worden aangemeten.
Oefentherapie
In veel gevallen kan er door het oedeem een bewegingsbeperking ontstaan waardoor bewegingsomvang en spierkracht afgenomen. Door oefeningen kunt u de functie van uw armen en benen weer verbeteren. Daarbij maken we gebruik van de “spierpompfunctie ” van onze spieren. Deze ondersteunt het transport van oedeem.
Lymfetaping
Hierbij wordt gebruikgemaakt van een specifieke elastische tape die een liftende werking heeft. Hierdoor kan de onderhuidse circulatie verbeteren en de afvoer van lymfevocht bevorderd worden.
Ademtherapie
Specifieke oefeningen met betrekking tot uw ademhaling verbeteren de afvoer van (lymfe)vocht.
Voorlichting
U wordt voorgelicht over huidverzorging, voeding, preventie en zelfhulp. Dit zijn zaken waarmee u zelf aan de slag kunt gaan. Tevens wordt u begeleid in het opbouwen van uw dagelijkse activiteiten.
Voor informatie over oedeemtherapie:
Lymfoedeem
NVFL
De Fysiotherapeut
Verwijzing
Voor oedeemtherapie is een schriftelijke verwijzing nodig van een arts. Dit kan uw huisarts of medisch specialist zijn.
Bij Fysiotherapie Hoofdweg is Patricia Khodabaks de oedeemtherapeut in de praktijk.
